روابط سیاسی و امنیتی روسیه و اتحادیه اروپا

چکیده: اتحادیه اروپا و روسیه چه از لحاظ سیاسی – اقتصادی و چه از لحاظ امنیتی از جمله بازیگران تاثیرگذار و قدرتمند در نظام بین الملل می باشند، روابط روسیه و اتحادیه اروپا در دو دهه اخیر تحول یافته است. فرو ریختن دیوار برلین به عنوان نماد جنگ سرد، و به تبع آن فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، باعث شد که دغدغه های امنیتی و ایدئولوژیک در عرصه بین الملل کم رنگ شود و مسائل اقتصادی در اولویت قرارگیرد. روابط روسیه و اتحادیه اروپا در قالب دو دوره زمانی جداگانه قابل بررسی می باشد. در دوره زمانی اول، که از 1990تا 2001 شروع می شود، روابط روسیه و اتحادیه اروپا تحت تاثیر ساختار تک قطبی نظام بین الملل است. در این زمان، اتحادیه اروپا روابط نزدیکی در زمینه اقتصادی با روسیه برقرارکرد تا بتواند تهدیدات پیرامونی خود را کاهش دهد. و با روی کار آمدن پوتین و برقراری روابط شخصی با سران کشورهای اتحادیه اروپا (فرانسه، آلمان، ایتالیا) روسیه توانست تا حدودی ذهنیت غرب نسبت به خود را تغییر دهد. کما اینکه جایگاه روسیه به عنوان یک قدرت بزرگ و اتحادیه اروپا به عنوان یک قدرت هنجاری مطرح، تحت تأثیر ساختار نظام بین الملل بود. در این زمان آمریکا به عنوان قدرت برتر نظام بین الملل تلاش می کرد تا روسیه را به عنوان یک قدرت موافق نظام بین الملل تک قطبی، در کنار اتحادیه اروپا قرار دهد. در دوره زمانی دوم که از 2001 شروع می شود. شامل تحولات امنیتی بعد ازحادثه 11 سپتامبراست. در این زمان پوتین سعی می کند از طریق تعریف منسجم منافع ملی، منافع حد اکثری را برای کشورش کسب کند. بنابراین پس از11 سپتامبر روسیه آمادگی خود را به غرب و به خصوص امریکا در جهت مبارزه با تروریسم اعلام نمود. تحولات امنیتی پس از11 سپتامبر موضوع امنیت به خصوص بعد نظامی آن را بر روابط بین الملل حاکم کرد. بنابراین روسیه فرصت مناسبی پیدا کرد تا بتواند به تقویت قدرت نظامی خود بپردازد. و روابط نزدیکتری بین روسیه و اتحادیه اروپا در عرصه بین الملل بر قرار شد. مفاهیم کلیدی: نظام بین الملل، امنیت سیاسی، امنیت اقتصادی، امنیت نظامی